شکاف لب و کام یک نقص مادرزادی است که به دلیل شکلگیری ناقص لب یا دهان در دوران بارداری رخ میدهد. منظور از شکاف لب یا لب شکری ، شکافی است که در لب بالا و به دلیل نپیوستن دو طرف بافت لب به یکدیگر رخ میدهد. علت شکاف کام نیز مربوط به زمانی است که دو طرف بافت تشکیل دهنده سقف دهان به هم نمیرسند.
کام شکافته چه تأثیری بر سلامت دهان کودکان مبتلا به آن میگذارد؟ چگونه میتوان لبخند این کودکان را اصلاح کرد؟ معمولاً این نقص مادرزادی، که مشکل شایعی نیز هست، باعث نگرانی والدین میشود. البته تیم متخصصان ما، با داشتن دندانپزشکان مجرب، میتواند به کودک شما کمک کند تا لبخند سالم و زیبایی داشته باشد.
برای کاهش مشکلات دندانی در کودکان مبتلا به شکاف لب و کام، مراقبت های دندانی امری لازم و ضروری ست. اگر کودکتان دچار مشکل شکاف لب و کام میباشد، می توانید به پزشکان ما در کلینیک محتشم مراجعه کنید تا شما را با روشهای مراقبت و درمان این مشکل آشنا سازند و با همکاری دیگر متخصصان در این زمینه، شما را در درمان این مشکل یاری رسانند.
شکاف لب و کام چیست؟
شکاف لب و کام یک نقص مادرزادی شایع است. برخی نوزادان ممکن است با نقص شکاف کام، یا همان سقف دهان، به دنیا میآیند و برخی دیگر نیز گاها با شکافی در لب به دنیا میآیند، که البته این مشکل به اندازه شکاف کام جدی نیست؛ همچنین، در برخی دیگر از کودکان لب و کام، هر دو، شکاف دارند.
این نقص که ناشی از تکامل جداگانه دو طرف بافت تشکیل دهنده لب و سقف دهان است، در چند هفته اول بارداری رخ میدهد، و این باعث میشود نوزاد با شکافی در سقف دهان و کف حفره بینی یا در لب بالا به دنیا بیاید.
اگرچه دلیل این مشکل هنوز به درستی مشخص نشده است، اما طبق تحقیقات، برخی از عوامل احتمال بروز آن را افزایش میدهند. نوزادان زنانی که در دوران بارداری سیگار میکشند یا زنانی که پیش از بارداری مبتلا به دیابت تشخیص داده میشوند در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به شکاف لب و کام قرار دارند. به علاوه، عقیده بر این است که رژیم غذایی و مصرف بعضی داروها در دوران بارداری و همچنین قرار گرفتن در معرض برخی عوامل محیطی نیز در بروز شکاف لب و کام نقش دارند. این نقص معمولاً زمینه ارثی دارد.
شکاف لب و کام چگونه درمان میشود؟
بستن شکاف لب با جراحی لب شکری سادهتر از ترمیم شکاف کام است. جراحی شکاف لب و کام معمولاً ظرف سه تا چهار ماه بعد از تولد انجام شده و عموماً اسکار به جا مانده از آن نیز با رشد کودک محو میشود.
اما، جراحی شکاف کام تا یک تا دو سالگی کودک به تعویق انداخته میشود، زیرا در این زمان فک بالا به رشد نرمالی رسیده است. اگر آسیبدیدگی گسترده باشد، برای جلوگیری از ایجاد مشکلات ساختاری، جراحی تا سنین 5 تا 7 سالگی به تعویق میافتد. در برخی موارد، جراحی امکان پذیر نبوده یا نمیتوان با آن شکاف را به طور کامل بست. در برخی موارد نیز، دستگاهی شبیه به دندان مصنوعی، موسوم به آبتوراتور (obturator)، ساخته میشود که شکاف را پوشانده و به کودک اجازه میدهد تا به طور طبیعی غذا بخورد.
بسته به شدت شکاف کام، ممکن است به چند نوبت جراحی در طول یک دوره زمانی طولانی نیاز باشد. یک جراح پلاستیک و/یا فک و صورت جراحی ترمیمی را روی صورت انجام داده، در حالی که وسایل و دستگاههای مناسب برای اصلاح هرگونه نقصی توسط یک دندانپزشک عمومی، جراح دهان، اتولارینگولوژیست و/یا ارتودنتیست ساخته میشوند. در حقیقت امروزه پیشرفتهترین ابزارها و روشهای درمان ارتودنسی دندان از بریسهای فلزی سنتی تا براکتهای شفاف و به رنگ دندان یا ارتودنسی نامرئی برای استفاده افراد در دسترس میباشد.
تیم پزشکی ما، در مورد مشکلاتی که از زمان تولد تا درمان با آنها مواجه میشوید شما را راهنمایی کرده و به شما دلگرمی خواهند داد. با وجود پیشرفتهای صورت گرفته در زمینه تکنیکهای عمل جراحی لب شکری و دستگاههای اصلاحی، میتوان نتایج بسیار خوبی را برای کودکان مبتلا به شکاف لب و کام انتظار داشت، طوری که معمولاً با بزرگتر شدن این کودکان، اثر ناچیزی از شکاف باقی میماند.
مراقبتهای دندانپزشکی در درمان شکاف لب و کام
مبتلایان به شکاف لب و کام در معرض خطر بالایی برای ابتلا به بیماریهای دندانی نیز قرار دارند. بنابراین در چنین شرایطی ارائه آموزشها و راهنماییهای لازم و همچنین دادن انگیزه و دلگرمی به بیمار و خانواده او امری ضروری است. مراجعه به دندانپزشک و استفاده از دستگاههای ارتودنسی قبل و بعد از عمل از طریق فراهم آوردن اکلوژن قابل قبولی از نظر عملکرد و زیبای، سطح خوبی از بهداشت دهان و دندان و همچنین مراقبتهای پیشگیرانه دهان و دندان به بهبود وضعیت بیمار کمک میکنند.
این نقص میتواند منجر به مشکلاتی برای دندانهای شیری و دائمی شود. در چنین حالتی، معمولاً شکل قرارگیری، اندازه، شکل و تعداد دندانها دچار اشکال میشود. البته، کودکان مبتلا به این نقص در صورتی که به خوبی تحت مراقبتهای دندانپزشکی قرار بگیرند میتوانند لبخند سالمی داشته باشند.
یکی از اولین اقداماتی که والدین باید در این زمینه انجام دهند مراجعه زود هنگام به دندانپزشک است. در مورد زمان این مراجعه با دندانپزشک کودکتان صحبت کنید. معمولاً، کودکان مبتلا به شکاف لب و کام میبایست تا قبل از یک سالگی برای چکاپ نزد دندانپزشک برده شوند. مراجعه زود هنگام به دندانپزشک برای تشخیص مشکلات احتمالی و پایش بهداشت دهان کودک ضروری است.
رعایت کامل اصول بهداشت دهان و دندان نیز به تضمین سلامت دندانها در آینده کمک میکند. پس به کودکتان کمک کنید تا مسواک زدن را از سنین پایین شروع کرده و مطمئن شوید که رژیم غذایی او پر از غذاهای مغذی است. دندانپزشک کودکتان میتواند در مورد بهترین روشهای مراقبت از دندانها در سنین پایین، از جمله تکنیکهای مسواک زدن، استفاده از فلوراید و تغذیه مناسب شما راهنمایی کند.
شکاف کام یک نقص مادرزادی شایع و در عین حال قابل درمان است. با ترکیبی از چند جراحی و وسایل اصلاحی میتوان مشکلات سلامتی و زیبایی ناشی از این شکافها را رفع یا کنترل کرد. همچنین اقدامات زیادی وجود دارد که شما به عنوان والدین میتوانید برای بهبود لبخند کودکتان انجام دهید، از جمله میتوانید کودک را از سنین پایین تحت نظر یک دندانپزشک یا متخصصان دیگر قرار دهید؛ اصول مراقبتهای دهان و دندان را به بهترین شکل در مورد او اجرا کنید؛ و مطمئن شوید که او از یک رژیم غذایی مغذی برخوردار است.