کشیدن و جراحی دندان عقل نهفته

فرایند تکامل انسان، دندان‌های عقل را به عناصر بی‌مصرفی برای بدن تبدیل کرده است، و مطابق آمار انجمن جراحان دهان و فک و صورت ، حدود 85% از این دندا‌ن‌های آسیای سوم در نهایت باید به دلیل شلوغی دندان‌ها کشیده شوند.‌ دندان‌های عقل نهفته که در درون لثه گیر می‌کنند، می‌توانند باعث برخی مشکلات لثه‌ای و دندانی، از جمله درد، عفونت یا بهم‌ریختگی دندان‌ها شوند.

تشخیص

دندان‌های عقل آخرین دندان‌هایی هستند که رشد می‌کنند و سن رویش آن‌ها عموماً بین 17 تا 25 سالگی است. با این حال ممکن است که این دندان‌ها از پهلو رشد کنند و تنها کمی از آن‌ها از لثه بیرون بیاید یا اینکه کاملاً درون استخوان و لثه گیر بیفتند، که این عارضه گاهی اوقات هیچ‌گونه علائمی ندارد اما در بعضی موارد باعث مشکلات زیر می‌شود:
•   درد دندان عقل
•    تورم، قرمزی، حساسیت یا خونریزی لثه‌ها
•    تورم اطراف لثه‌ها
•    بد بو شدن تنفس
•    احساس یک مزه ناخوشایند در نزدیکی ناحیه درگیر در دهان
•    سردرد یا فک درد
•    تورم گاه‌وبیگاه گره‌های لنفاوی در گردن
•    هر از گاهی هم دهان به راحتی یا به طور کامل باز نمی‌شود

دندانپزشکان برای تشخیص دندان عقل نهفته، در دهان به دنبال هرگونه تورم لثه‌ها یا نشانه‌ای از عفونت از جمله حساسیت، قرمزی و بیرون آمدن چرک و عفونت از لثه می‌گردند. آن‌ها همچنین در مورد علائم و عادات بهداشتی دهان و دندان بیماران از آن‌ها پرس‌وجو می‌کنند. دندانپزشک، تنها با یک عکس رادیولوژی دندان، که آسیب‌دیدگی سایر دندان‌ها یا استخوان فک را نیز نشان می‌دهد، می‌تواند تشخیص خود را تأیید کند. گرفتن عکس‌های رادیولوژی از این جهت ضروری است که آن‌ها می‌توانند جای دقیق دندان‌های عقل را نشان داده و به جراحان کمک کنند که بهترین روش را برای کشیدن این دندان‌ها انتخاب کنند.

متخصص ارتودنسی در بررسی اولیه به دقت و به طور کامل دندان‌ها را معاینه می‌کند و به کمک تصاویر رادیولوژی تصمیم می‌گیرد که آیا ضرورتی در کشیدن دندان برای ارتودنسی وجود دارد یا خیر. فرایند طرح‌ریزی برنامه درمان ارتودنسی دندان برای هر بیمار منحصر به فرد است و به شرایط و وضعیت دندان‌های هر بیمار بستگی دارد. پیش از شروع کشیدن دندان، دندانپزشک با استفاده از داروی بی‌حسی موضعی ناحیه‌ای که دندان مورد نظر در آن قرار دارد را کاملاً بی‌حس می‌کند، تا شما درد کشیدن دندان را احساس نکنید. اگر تمایلی به استفاده از بی‌حسی ندارید، از دندانپزشکتان بخواهید در صورت امکان از گزینه‌های دیگر، مانند روش آرام‌بخشی استفاده کند. در مطب يك متخصص ارتودنسي، قیمت ارتودنسی دندان به صورت پيش پرداخت -حدود يك چهارم مبلغ كلي- دريافت مي شود. سپس درمان ارتودنسي ثابت يا متحرك كه حدود ١٨ تا ٢٤ ماه طول مي كشد آغاز مي شود و بقيه ي هزينه به صورت اقساط ماهيانه دريافت مي گردد.

جراحی دندان عقل نهفته

بعضی از دندان‌های عقل نهفته به جراحی دندان عقل نیازی ندارند، اما در مواردی که این دندان‌ها باعث بروز علائمی می‌شوند، معمولاً یک دندانپزشک یا جراح دهان و دندان آن‌ها را از طریق عمل جراحی سرپایی می‌کشد. بسته به شدت عارضه، ممکن است از بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی استفاده شود. در کلینیک مایو برای انجام این عمل، ابتدا یک برش در لثه ایجاد می‌شود و پیش از کشیدن خود دندان، هرگونه استخوانی که مانع خروج آن است برداشته می‌شود. سپس، برش ایجاد شده به وسیله بخیه بسته می‌شود و روی جای دندان کشیده شده گاز استریل قرار داده می‌شود.
اگر دندان خیلی بزرگتر از آن باشد که بتوان آن را به صورت یک تکه بیرون کشید، و یا اینکه آن دندان کج رشد کرده باشد، جراح با کمک یک دریل آن را چند تکه می‌کند. کشیدن دندان به صورت چند تکه آسیب کمتری به بیمار می‌رساند. هدف از این کار این است که بیماران تا حد ممکن احساس راحتی کنند. اگر دندان دچار عفونت شده باشد جراحی دندان عقل نهفته به تأخیر می‌افتد، که در این صورت دندانپزشک آنتی‌بیوتیک تجویز کرده و یک هفته تا 10 روز صبر می‌کند.

برای کشیدن دندان عقل روش جراحی با لیزر نیز وجود دارد.

بعد از عمل جراحی

بیماران با دستورالعمل‌هایی برای اصلاح رژیم غذایی و سایر اقداماتی که می‌توانند به کنترل درد و تورم احتمالی بعد از عمل کمک کنند به خانه فرستاده می‌شوند. عوارض این عمل، هرچند که به ندرت رخ می‌دهند، اما می‌توانند شامل موارد زیرا باشند:

•    عفونت دندان یا لثه به خاطر وجود باکتری‌ها یا گیر کردن غذا
•    آسیب رسیدن به سینوس نزدیک به دندان عقل نهفته بالایی
•    نمایان شدن استخوان یا به وجود آمدن حفره خشک
•    ضعیف شدن استخوان فک پایین
•    آسیب رسیدن به عصب‌های لب پایین، چانه یا زبان

بیمارانی که دچار هر یک از عوارض بعد از عمل می‌شوند می‌بایست سریعاً به پزشکشان مراجعه کنند. عوارض این عمل به ندرت رخ می‌دهند، با این حال حفره خشک از سایر عوارض شایع‌تر است، به طوری که حدوداً 5 تا 10% از بیماران به آن دچار می‌شوند. پس از آنکه جراح یک دندان آسیاب را می‌کشد، بدن یک لخته ایجاد کرده و خونریزی را متوقف می‌کند. این لخته در ابتدا بافتی نرم دارد، اما در عرض چند روز دلمه بسته و به یک بافت سفتِ پوست مانند تبدیل می‌شود. گاهی اوقات این اتفاق نمی‌افتد و لخته شسته می‌شود و استخوان نمایان می‌شود. حفره‌های خشک اغلب باعث درد و التهاب می‌شوند و پزشکان آن‌ها را با یک پانسمان مسکن درمان می‌کنند. تقریباً همیشه، طی چند روز این عارضه رو به بهبودی می‌رود.
بیهوشی می‌تواند باعث شود بعضی از افراد نیز دچار تهوع شوند. همچنین همه بیماران در 24 تا 48 ساعت اول بعد از عمل تا حدودی دچار ترشح خونابه می‌شوند. با این حال، افراد عموماً پس از چند روز خوردن غذاهای نرم می‌توانند دوباره غذاهای معمولی بخورند. همچنین بیماران می‌توانند بعد از عمل داروهای مسکن تجویزی استفاده کنند. والدین می‌توانند با نظارت بر مقدار دارویی که خودشان و فرزندانشان مصرف می‌کنند اعتیادشان به مسکن‌ها را متوقف کنند.

خطر نکشیدن دندان‌های عقل نهفته

طبق گفته مؤسسه ملی بهداشت، از آنجا که استخوان‌های افراد کمتر از 30 سال انعطاف‌پذیرتر هستند، کشیدن دندان‌های عقل در این سنین آسان‌تر است. گاهی اوقات دندان‌های عقل نهفته‌ای که هیچ‌گونه مشکلی برای لثه‌ و دندان‌ها ایجاد نمی‌کنند نیازی به جراحی دندان عقل ندارند، با این حال تحقیقات انجمن جراحان دهان، فک و صورت نشان می‌دهد که حتی دندان‌های آسیاب سومی که صاف رشد می‌کنند هم به اندازه دندان‌های نهفته مستعد بیماری هستند.

نکشیدن دندان‌های نهفته می‌تواند باعث بروز عوارضی جدی شود، از جمله:

•    ایجاد کیست در اطراف دندان که می‌تواند باعث ایجاد شیاری در استخوان فک شده و دندان‌های مجاور را تخریب کند
•    عفونت دندان یا لثه
•    ناراحتی مزمن دهان
•   به‌هم‌ریختگی دندان‌ها
•    به وجود آمدن پلاک‌های دندانی که بین دندان‌ها و لثه گیر می‌کنند

هزینه

هزینه کشیدن دندان عقل به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:

•    تجربه دندانپزشک
•    محلی که دندانپزشکی در آن قرار دارد
•    نوع بیمه دندانی که دارید
•    میزان گستردگی عمل