مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل و کنترل درد و خونریزی پس از آن

دندان‌های آسیاب عقب دهان یا دندان عقل آخرین دندان دائمی است که معمولاً در بازه سنی 21 ـ 17 سال در بالا و پایین و دو طرف دهان درمی‌آید. در فک بسیاری از افراد فضای کافی برای قرارگیری دندان‌های عقل به صورت ردیف و مرتب وجود ندارد. این کمبود فضا مشکلات بسیاری را به وجود می‌آورد. چنانچه دندان عقل کاملاً از لثه بیرون نزده باشد یا کج باشد، دندانپزشک احتمالاً عمل جراحی کشیدن دندان عقل را توصیه می‌کند. جراحی دندان عقل عمل بسیار متداولی است و دوران بهبود آن، بسته به وضعیت خاص هر بیمار، نزدیک به یک هفته طول می‌کشد. البته اگر دندان عقل نهفته باشد، بهبودی آن طولانی‌تر است. دندان عقل نهفته به دندانی گفته می‌شود که از لثه بیرون نزده باشد و در دهان دیده نشود.

چرا در فک فضای کافی برای درآمدن دندان عقل وجود ندارد؟

فک انسان امروزی کوچکتر از اجداد خود شده است. این تغییر فک ارتباطی با تکامل ندارد، بلکه از این موضوع نشأت می‌گیرد که مواد مغذی ضروری برای رشد کامل فک در تغذیه مدرن وجود ندارد. یکی از ویتامین‌های مهم برای رشد کامل فک ویتامین K2 است، ویتامین K2 باعث می‌شود که بدن کلسیم لازم را جذب کند و استخوان‌ها را با استفاده از آن تقویت کند. اکثر افراد در دوران رشد غذاهای حاوی ویتامین K2، مانند جگر، گوشت، امعاء و احشاء حیوانات (دل، قلوه و …) و فراورده‌های به دست آمده از حیوانات علف خوار را نمی‌خورند. غذاهای کم‌چرب و کشاورزی صنعتی ویتامین K2 را از رژیم غذایی انسان مدرن حذف کرده است. به همین دلیل است که یک سوم پایینی صورت امروزه معمولاً به اندازه کافی رشد نمی‌کند و فک کوچک حالت کاملاً عادی پیدا کرده است. اجداد ما و قبایل کوچکی که از غذاهای مدرن تغذیه نمی‌کردند، فک‌شان به اندازه کافی برای قرارگیری مرتب و منظم تمام 32 دندان جا داشت. این سوال پیش می‌آید که از کجا بفهمیم فکمان به طور کامل رشد کرده است؟ این موضوع به دوران کودکی‌تان بستگی دارد؛ خوردن غذاهای خام و ترد غنی از مواد مغذی موجود در امعاء و احشاء حیوانات و چربی‌های حیوانات علف خوار به رشد کامل فک کمک می‌کند. تغذیه کودکان امروزی سرشار از غذاهای نرم و کم فایده‌ای مانند پوره سیب و بیسکویت است. خوردن شیر خشک از شیشه شیر و فنجان‌های نی‌دار نیز مانع رشد فک بزرگ می‌شود. تغذیه‌ی ما بسیار نرم است و فک به دلیل مورد استفاده قرار نگرفتن به طور کامل رشد نمی‌کند.

اگر دندان عقل را نکشم، چه اتفاقی می‌افتد؟

کشیدن دندان عقل به منظور پیشگیری از آسیب دیدن دندان‌های سالم توصیه می‌شود. دندان عقل غالباً عمود به دندان مجاور، یعنی دندان آسیاب دوم درمی‌آید. کج و افقی درآمدن دندان عقل، بایت و شیوه روی هم قرار گرفتن دندان‌ها را مختل می‌کند و به این ترتیب گیر غذایی در دهان ایجاد می‌شود، خطر پوسیدگی هر دو دندان پیش می‌آید و حتی بیمار دچار عفونت دردناک می‌شود. بنابراین اگر امروز جراحی دندان عقل را به تعویق بیاندازید، احتمالاً فردا با عوارض دردناک و ناخوشایند آن مواجه خواهید شد.

روز جراحی دندان عقل

کشیدن دندان عقل یک جراحی سرپایی است و می‌توانید کلینیک را پس از کشیدن دندان ترک کنید. اگر عمل با تزریق بی‌حسی موضعی و دریافت داروی آرام‌بخش انجام شود، حین عمل هوشیار خواهید بود. اما چنانچه جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام شود، مدتی طول می‌کشد تا به هوش بیایید و در این مدت در اتاق ریکاوری تحت نظر گرفته می‌شوید. درباره داروی آرام بخش مناسب از دندانپزشک معالج خود سوال کنید. حس دهان پس از به هوش آمدن برمی‌گردد. درد و ورم پس از جراحی کشیدن دندان عقل طبیعی است و در اولین روز پس از عمل مقداری خون در دهان خود حس خواهید کرد. بلافاصله پس از عمل می‌توانید کیسه یخ روی صورتتان بگذارید. دندانپزشک زمان و شیوه مصرف داروهای تجویزی یا بدون نسخه را اعلام خواهد کرد. پس از به هوش آمدن و به محض آمادگی می‌توانید کلینیک را ترک کنید. بهتر است از یکی از نزدیکان بخواهید که شما را به خانه برساند. چنانچه جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام شده باشد، برای مدتی طولانی نمی‌توانید رانندگی کنید. پس از عمل می‌توانید غذاهای نرم میل کنید، اما کافئین و سیگار بعد از جراحی ممنوع است. همچنین برای نوشیدن مایعات از نی استفاده نکنید؛ چون این کار موجب بروز عوارض متعدد می‌شود.

مراقبت های هفته اول

مراقبت از زخم برای پیشگیری از عفونت و بروز عوارض بسیار مهم است. دندانپزشک یا جراح دهان و دندان دستورات دقیقی را درباره تمیز کردن و مراقبت از دهان بعد از جراحی اعلام می‌کند. روز بعد از کشیدن دندان عقل تنها زمانی است که دندانپزشکان مسواک زدن، استفاده از دهانشویه یا نخ دندان را توصیه نمی‌کنند. برای تمیز کردن دهان به شیوه زیر عمل کنید:

• دهان را با آب نمک شستشو دهید تا زخم تمیز بماند. آب را هنگام شستشوی دهان تف نکنید، سرتان را کج روی کاسه روشویی بگیرید و اجازه دهید که آب از دهان بیرون بریزد.
• گاز پانسمان را با احتیاط روی زخم بزنید تا خون اضافی را جذب کند.

یک یا دو روز بعد از جراحی می‌توانید به روال معمول زندگی برگردید، اما تا یک هفته باید مراقب باشید که لخته خون یا بخیه‌ها باز نشود. لخته خون، مانند هر دلمه زخم دیگری از حفره‌ی مربوط به جای خالی دندان عقل محافظت می‌کند و زخم را التیام می‌دهد. اگر لخته باز یا جدا شود، درد تشدید می‌شود و احتمال عفونت افزایش می‌یابد، این عارضه اصطلاحاً حفره خشک یا درای ساکت گفته می‌شود. احتمال ایجاد درای ساکت در یک یا تمام حفره‌های زخم وجود دارد. کارهای زیر را در دوران بعد از جراحی دندان عقل انجام ندهید:

• هر کاری که موجب باز شدن بخیه‌ها یا لخته خون شود.
• سیگار کشیدن
• تف کردن
• نوشیدن مایعات با نی

مدیریت درد

گذاشتن کیسه یخ روی گونه و مصرف مسکن روش اصلی مدیریت درد و کاهش ورم است. از دندانپزشک خود بپرسید که کیسه یخ را هر چند وقت یکبار باید روی صورت بگذارید. یخ را مستقیماً روی صورت نگذارید، چون ممکن است سرمای یخ پوست صورت‌تان را بسوزاند. برای تسکین درد می‌توانید مسکن‌های تجویزی یا بدون نسخه مصرف کنید. دندانپزشکان معمولاً آنتی بیوتیک برای دوران بهبود تجویز می‌کنند، چون دهان در این زمان در برابر میکروب‌ها آسیب‌پذیر است و احتمال عفونت وجود دارد. دوره درمان با آنتی بیوتیک را طبق دستور دندانپزشک کامل کنید.

کشیدن بخیه‌ها

بخیه‌ها معمولاً جذبی است و نیازی به کشیدن ندارد، اما اگر بخیه‌ها جذبی نباشد، باید برای کشیدن آنها به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر بخیه‌ها خود به خود باز شد، کافی است آنها را به آرامی بیرون بکشید. باز شدن بخیه‌ها پس از التیام یافتن زخم طبیعی است و مشکلی ایجاد نمی‌کند.

بایدها و نبایدهای غذایی بعد از جراحی دندان عقل

تامین آب بدن و خوب غذا خوردن برای بهبودی بعد از عمل کشیدن دندان عقل بسیار مهم است، البته ممکن است بلافاصله پس از جراحی اشتها نداشته باشید. از دندانپزشک معالج خود درباره غذاهای مناسب چند روز اول بعد از جراحی سوال کنید. غذاهایی را انتخاب کنید که خوردن آنها نیاز به جویدن زیاد ندارد و آسیبی به بخیه‌ها یا لخته خون نمی‌زند. روز اول را با خوردن غذاهای زیر شروع کنید:

• پنیر کاتیج
• پوره سیب
• پودینگ
• سوپ
• پوره سیب زمینی
• اسموتی

خوراکی‌های زیر بعد از کشیدن دندان عقل ممنوع است:

• غذاهای بسیار داغی که محل جراحی را می‌سوزاند.
• آجیل یا دانه‌هایی که ممکن است در حفره دندان عقل گیر کند.
• نوشیدن مایعات با نی یا محکم هرت کشیدن غذا از روی قاشق: این کار باعث باز شدن لخته خون یا بخیه‌ها می‌شود.

پس از آن که زخم رویه بست و احساس کردید که آماده‌اید، خوردن غذاهای مقوی‌تر را شروع کنید.

“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”