پس از بهبود و قرارگیری کامل ایمپلنت دندان در استخوان فک، شخص توانایی لازم جهت جویدن را به دست آورده و می‌تواند انواع مواد غذایی مورد علاقه خود را مصرف کند. با این حال به منظور کسب نتیجه رضایت‌بخش از درمان، در چند هفته اول پس از به‌کارگیری ایمپلنت بایستی از مصرف برخی از مواد غذایی خودداری شود. در این مقاله در ارتباط با تغذیه بعد از ایمپلنت دندان، اطلاعات لازم ارائه و شرح داده می‌شوند.
مزایای ایمپلنت دندان
بر طبق نظر دندان‌پزشکان،ایمپلنت دندان نسبت به دیگر انواع روش‌های بازسازی دندان دارای مزایای بیشتری می‌باشد. ایمپلنت دندان از میله‌های تیتانیومی ساخته شده است که به استخوان طبیعی در فک متصل می‌شوند و در حفظ عملکرد دندان و نحوه جویدن مواد غذایی مؤثر هستند. ایمپلنت به شیوه مشابه اتصال دندان از طریق ریشه، در استخوان فک محکم می‌شود. در نتیجه ایمپلنت مانند دندان طبیعی در جای خود ثابت شده و در اثر فشار جابه‌جا نمی‌شود. ایمپلنت دندان در نحوه قرارگیری دندان‌ها به شکل صحیح مؤثر است.
تأثیر ایمپلنت دندان بر رژیم غذایی
در صورتی که دندان‌ها جهت جویدن غذا در وضعیت مناسبی قرار نداشته باشند، غذا خوردن برای شخص دشوار می‌شود. پوسیدگی دندان یا افتادن دندان علاوه بر تأثیر منفی بر زیبایی ظاهری، بر نحوه جویدن غذا نیز تأثیر می‌گذارند. در این حالت جویدن مواد غذایی به طور مؤثر برای شخص دشوار شده و در نهایت بر عادات غذایی شخص تأثیر می‌گذارد. ایمپلنت دندان باعث می‌شود که اشخاص بتوانند از انواع مواد غذایی مورد علاقه خود لذت ببرند.
مصرف مواد غذایی با استفاده از ایمپلنت دندان بسیار متفاوت‌تر از تجربه غذا خوردن با استفاده از دندان مصنوعی می‌باشد. حتی باکیفیت‌ترین دندان‌های مصنوعی نیز ممکن است در اثر خوردن مواد غذایی که جویدنشان دشوار می‌باشد، دچار جابه‌جایی و لغزش شوند. در صورت جابه‌جایی دندان مصنوعی، امکان دارد مواد غذایی در زیر آن گیر کرده و باعث آسیب‌دیدگی لثه‌ها شوند. تنها راه خارج کرده ذرات غذا، استفاده از مسواک یا شستشوی دندان مصنوعی پس از مصرف غذا است.
بیشتر پرزهای چشایی در دهان بر روی زبان قرار دارند. با این حال محل تعدادی از این پرزها نیز بر روی سقف دهان می‌باشد. دندان مصنوعی در قسمت فک بالا باعث پوشاندن سقف دهان شده و در نتیجه بر حس چشایی تأثیر می‌گذارد. یکی از مزایای ایمپلنت دندان استفاده از تمامی پرزهای چشایی می‌باشد.
خطر ناشی از عدم رعایت موارد مربوط به تغذیه پس از ایمپلنت دندان
مصرف مواد غذایی که بسیار محکم و سفت هستند پس از جراحی ایمپلنت دندان سبب تشدید درد می‌شود. همچنین امکان دارد خونریزی بیش از حد ایجاد شود. استفاده از نی در زمان نوشیدن مایعات نیز می‌تواند سبب ایجاد عارضه حفره خشک شود. در این حالت امکان دارد روند بهبود طولانی شود؛ بنابراین بهتر است جهت جلوگیری از بروز این عارضه، جهت نوشیدن از لیوان استفاده شود. پس از چند هفته بهبودی حاصل شده و استفاده مجدد از نی امکان‌پذیر است. در نهایت مصرف مواد غذایی مشابه زمان پیش از جراحی امکان‌پذیر است که البته این مساله به زمان نیاز دارد. رعایت موارد احتیاطی مربوط به تغذیه بعد از ایمپلنت دندان سبب تسریع روند بهبود شده و باعث می‌شود تا ایمپلنت عملکردی مشابه دندان طبیعی داشته باشد.
بعد از ایمپلنت دندان از مصرف چه مواد غذایی باید خودداری شود؟
جهت جلوگیری از آسیب‌دیدگی ایمپلنت، از مصرف مواد غذایی زیر برای مدت حداقل یک هفته پس از جراحی ایمپلنت بایستی خودداری شود:
- مواد غذایی سفت و محکم، مانند استیک و سبزیجات خام
- مواد غذایی ترد، مانند ذرت بو داده و چیپس
- مواد غذایی چسبناک، مانند کارامل و آب‌نبات
- مواد غذایی که به جویدن زیاد نیاز دارند، مانند پاستیل و بیگل (نوعی نان حلقوی)
- مواد غذایی تند، مانند فلفل قرمز و سس سالسا
- مواد غذایی اسیدی، مانند پرتقال و گوجه
- نوشیدنی یا غذاهای بسیار داغ، مانند قهوه و سوپ
مواد غذایی مناسب در روز پس از جراحی ایمپلنت
پس از جراحی ایمپلنت، دندان‌ها و فک در وضعیت بسیار حساسی قرار دارند. به همین دلیل برای مدت 24 ساعت پس از جراحی باید از مواد غذایی نرم استفاده شود. دندان‌پزشک‌ها مصرف این مواد غذایی را پس از ایمپلنت توصیه می‌کنند:
- اسموتی – اسموتی (نوشیدنی حاصل از ترکیب میوه‌های تازه) یک نوشیدنی مقوی است و حاوی ویتامین‌های ضروری جهت بازیابی انرژی می‌باشد. مصرف اسموتی به جویدن نیازی ندارد و در نتیجه گزینه بسیار مناسبی پس از جراحی ایمپلنت محسوب می‌شود.
- پوره سیب – پس از جراحی ایمپلنت، جویدن سیب امکان‌پذیر نمی‌باشد، ولی پوره سیب دارای مواد مغذی مشابه سیب است و به ایمپلنت آسیب وارد نمی‌کند.
- سوپ سرد – با توجه به این که بایستی از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های داغ خودداری شود، می‌توان از سوپ سرد مانند سوپ گازپاچو استفاده کرد.
در زمان مصرف مایعات و نوشیدنی، عدم استفاده از نی اهمیت زیادی دارد. نیروی مکش باعث وارد آوردن فشار بر ایمپلنت شده و می‌تواند در روند بهبود اختلال ایجاد کند. همچنین بایستی از مصرف سیگار برای مدت حداقل چند روز خودداری شود.
در طول چند هفته پس از جراحی ایمپلنت چه مواد غذایی باید مصرف شوند؟
با ادامه بهبودی فک، مصرف مجدد مواد غذایی جامد در رژیم غذایی امکان‌پذیر است. دندان‌پزشکان مصرف مواد غذایی حاوی مقادیر زیاد پروتئین و دیگر مواد مغذی ضروری را جهت افزایش سرعت بهبودی توصیه می‌کنند.
برخی از این مواد غذایی عبارتند از:
- تخم مرغ – تخم مرغ حاوی پروتئین است و جویدن آن راحت می‌باشد. می‌توان از این ماده غذایی به همراه سبزیجات جهت پختن املت استفاده کرد.
- سیب زمینی – سیب زمینی را می‌توان به شکل‌های مختلفی جهت مصرف آماده کرد و بافت نرم آن نیز در اثر پختن از بین نمی‌رود.
- مرغ، ماهی و گوشت چرخ‌کرده – در صورت تمایل به استفاده از گوشت، بهتر است مصرف این ماده غذایی با خوردن مرغ، ماهی و گوشت چرخ‌کرده آغاز شود. این مواد غذایی را می‌توان همراه با سالاد، پاستا و دیگر غذاهای متنوع مصرف کرد.
- شیر/ پنیر/ ماست – محصولات لبنی حاوی پروتئین و کلسیم هستند و به تسریع روند بهبودی و تقویت دندان‌ها کمک می‌کنند.
سؤالات رایج در مورد تغذیه بعد از ایمپلنت دندان
به چه علت مصرف پروتئین برای تغذیه بعد از ایمپلنت دندان اهمیت دارد؟
مصرف پروتئین در طول دوره بهبود دارای اهمیت زیادی است. پروتئین نه تنها سبب ساخت و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده ناشی از جراحی می‌شود، بلکه به مبارزه علیه عفونت کمک می‌کند. برای رژیم غذایی بعد از ایمپلنت دندان، دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند که بیمار بیش از مواقع دیگر پروتئین مصرف کند تا سرعت روند بهبود بدن افزایش پیدا کند.
نحوه افزودن پروتئین به رژیم غذایی بعد از ایمپلنت دندان چگونه می‌باشد؟
مواد غذایی مانند مغز و دانه گیاهان و گوشت حاوی پروتئین هستند ولی برای تغذیه بعد از ایمپلنت دندان مناسب نمی‌باشند. به این منظور بایستی با استفاده از روش‌های زیر، از مواد غذایی نرم که حاوی پروتئین هستند استفاده شود:
- اضافه کردن پودر پروتئین، آووکادو یا کره بادام زمینی به اسموتی
- مصرف مواد غذایی نرم حاوی پروتئین زیاد مانند تخم مرغ یا لوبیا
- استفاده از محصولات لبنی نرم مانند ماست
در چند هفته پس از جراحی ایمپلنت دندان، استفاده مجدد از گوشت جهت تغذیه بعد از ایمپلنت امکان‌پذیر است. به این منظور بایستی در ابتدا گوشت نرم مانند گوشت چرخ‌کرده، مرغ یا ماهی مصرف شوند.
در صورت بی‌اشتهایی جهت تغذیه بعد از ایمپلنت دندان چه اقدامی باید انجام داد؟
بی‌اشتهایی پس از ایمپلنت دندان طبیعی می‌باشد. همچنین امکان دارد اشخاص در ارتباط با خوردن مواد غذایی، نگران درد یا آسیب‌دیدگی دندان باشند. دندان‌پزشکان در مورد اهمیت تغذیه مناسب جهت بهبودی پس از جراحی ایملپنت دندان بسیار تاکید می‌کنند.
پس از جراحی ایمپلنت دندان، دندان‌پزشک از توانایی شخص در خوردن مواد غذایی نرم اطمینان حاصل می‌کند تا در ارتباط با آسیب‌دیدگی دندان‌ها نگرانی وجود نداشته باشد. دندان‌پزشک جهت تسکین درد، دارو تجویز می‌کند.
روز اول پس از جراحی، بهتر است جهت تغذیه بعد از ایمپلنت دندان از مواد غذایی مانند میلک شیک، بستنی و ماست استفاده شود. دندان‌پزشک مصرف مواد غذایی نرم و همچنین غذاهای حاوی پروتئین را به شخص توصیه می‌کند. به تدریج اشتهای شخص افزایش پیدا کرده و مصرف انواع مواد غذایی متنوع امکان‌پذیر خواهد بود.
