یکی از رایج‌ترین سؤال‌هایی که از دندان‌پزشکان پرسیده میشود این است که آیا یک بیمار به کامپوزیت دندان احتیاج دارد یا ارتودنسی. این دو، گزینه‌های بسیار متفاوتی از هم هستند و هرکدام برای نیازها و خواسته‌های متفاوتی نیز توصیه می‌شوند. از ونیرهای کامپوزیتی دندان اغلب به عنوان ارتودنسی فوری یاد میشود. این روکش‌ها در مدت زمان بسیار کمتری نسبت به درمان ارتودنسی معمولی، لبخندی صاف و زیبا به بیمار ارائه می‌دهند. روکش‌های کامپوزیتی دندان به طور جداگانه برای هر بیمار سفارشی ساخته می‌شوند، ظاهر آن‌ها درست شبیه به دندان‌های طبیعی شما هستند، اما برخلاف دندان‌های طبیعی، به خاطر مواد پیشرفته‌ای که در آن‌ها بکار رفته است، از لک شدن دندان‌ها جلوگیری میکنند. روکش‌های کامپوزیتی دندان همچنین به دندان‌های شما قدرت و دوام دوچندانی می‌دهند که قابل مقایسه با مینای دندان طبیعی می‌باشد. در طی جلسه مشاوره برای روش‌های زیبایی دندان، متخصص دندانپزشکی میتواند به شما کمک کند تا مشخص شود که روکش کامپوزیت برای شما مفید باشد یا ارتودنسی.
تفاوت ارتودنسی با ونیر کامپوزیت دندان
هنگام بحث در مورد تفاوت بین روکش‌های کامپوزیت دندان و ارتودنسی، بهتر است ابتدا به تمایز بین دو مقوله‌ی رایج در دندانپزشکی بپردازیم: از بریس ها یا همان سیم‌کشی‌های ارتودنسی به‌طورمعمول برای درمان و ترمیم مشکلات ساختاری دندان مانند اوربیت (جلو بودن دندان‌های بالایی)، آندربایت (جلو بودن دندان‌های پایین)، کراس بایت (عدم انطباق دندان‌های دو فک بالا و پایین)، کراس بایت، فاصله زیاد بین دندان‌ها و شلوغی بیش از حد دندان‌ها استفاده میشود. از طرف دیگر، روکش‌های کامپوزیتی برای رفع مشکلاتی که بیشتر جنبه‌ی زیبایی بیشتر دارند، توصیه میشود، از جمله ترمیم دندان‌های لک شده، تغییر رنگ داده، لب پر شده یا فاصله متوسط بین دندان‌ها.
ونیرهای کامپوزیت دندان
ونیرهاي دنداني سریع‌ترین گزینه برای دستیابی به زیبایی مورد نظر برای دندان‌ها هستند، اما مواردی وجود دارد که باید در هنگام استفاده از آن‌ها در نظر گرفت. بسته به نوع روکش مورد استفاده، ممکن است در عرض چند سال به تعویض این روکش‌ها نیاز پیدا کنید. روکش‌های کامپوزیت دندان بین 2 تا 5 سال دوام دارند، اما خوردن و نوشیدن غذاهایی که رنگ زیادی دارند و باعث لک شدن دندان‌ها می‌شوند ممکن است عمر آن‌ها را کوتاه‌تر کند. روکش‌های پرسلنی (همان لمینت دندان) ماندگاری بیشتری دارند اما ممکن است به تراش دادن بیشتری در دندان‌ها نیاز داشته باشند تا روکش فضای مناسبی برای قرار گرفتن بر روی سطح دندان داشته باشد و خیلی حجیم به نظر نرسد. ممکن است نیاز باشد که دندان‌های طبیعی قبل از استفاده از روکش توسط دندان‌پزشک فایلینگ (آماده سازی کانال دندان) شوند. هنگامی که دندان شما فایلینگ شد، شما همیشه به روکش‌هایی برای پوشاندن دندان طبیعی نیاز خواهید داشت.
حتی اگر دندان‌پزشک دندان‌ها را فایلینگ نکند، چسب و مواد اتصال دهنده میتواند به مینای دندان طبیعی آسیب برساند. مینای دندان آسیب دیده به این معنی است که شما برای پوشاندن ظاهر دندان‌های طبیعی همیشه به روکش نیاز خواهید داشت؛ بنابراین بهتر است روکش‌ها را به عنوان یک گزینه کوتاه مدت و قابل برگشت در نظر نگیرید.
بیشتر روکش‌های دندان تا حدود یک دهه دوام دارند، بنابراین اگر می‌خواهید زیبایی دندان‌های خود را حفظ کنید و روکش‌ها دوام بیشتری داشته باشند، باید برای همیشه نکات مراقبتی را به‌خوبی رعایت کنید. همچنین ممکن است به یکی از دلایل زیر به تعویض یک روکش نیاز داشته باشید:
- روکش ترک خورده یا آسیب دیده باشد
- خراب شدن چسب و شل شدن روکش
- یکی از دندان‌های مجاور تغییر رنگ داده و با رنگ روکش مطابقت ندارد
- آسیب یا پوسیدگی دندان زیر روکش
باید تصمیم بگیرید که آیا از دندان‌پزشک خود برای قرار دادن روکش‌های کامپوزیتی دندان نزد دندان‌پزشکتان بروید یا به یک متخصص دندانپزشکی زیبایی.
در چه صورت روکش‌های کامپوزیتی دندان یک گزینه مؤثر هستند
دندان‌پزشک یک معاینه دقیق بر روی دندان‌های شما انجام می‌دهد تا مشخص شود که آیا شما کاندید مناسبی برای روکش کامپوزیت دندان هستید یا خیر. در شرایطی که بدفرمی‌هایی جزئی در دندان‌های جلویی وجود دارد، می‌توان برای زیبایی آن‌ها از روکش‌های کامپوزیتی دندان استفاده کرد. در شرایط پیشرفته‌تر، وقتی که دندان‌های مرکزی ناموزون‌تر باشند، به درمان ارتودنسی با Invisalign (بریس نامرئی) یا سیم‌کشی‌های معمولی نیاز است. اگر دندان‌های شما ترک خورده، تغییر رنگ داده یا دارای فاصله‌های جزئی باشد، روکش اغلب توصیه میشود. دندان‌پزشکان می‌توانند به شما کمک کنند تا تصمیم بگیرید که بهترین گزینه برای شما چیست.
مزایا و معایب
اگرچه یکی از بزرگ‌ترین مزایای استفاده از روکش کامپوزيتي دندان، سرعت در انجام این روش است؛ در طی چند هفته روکش برایتان ساخته و نصب میشود. سیم‌کشی‌های ارتودنسی و بریس های نامرئی – Invisalign برای حرکت دادن دندان‌ها به موقعیت دلخواه خود به ماه‌ها زمان نیاز دارند.
اگرچه روند انجام روکش‌های کامپوزيتي دندان، در مدت زمان بسيار کمتری صورت می‌گیرد، اما به شما توصیه می‌کنیم قبل از انجام آن، حتماً وقتي را براي تحقیقات در مورد آن اختصاص دهيد و گزینه‌های مناسب برای تغییر لبخند خود را به دقت بررسی کنید. اصلاح لبخند، میتواند یک رویداد بزرگ و مهم باشد اما این رویداد تنها در یک روز انجام خواهد شد و با نتیجه‌ی تصمیمی که گرفته‌اید برای همیشه زندگی خواهید کرد. مزیت دیگر روکش‌های کامپوزيتي دندان این است که مراقبت از آن‌ها آسان است. همانند دندان‌های طبیعی خود می‌توانید با مسواک زدن روزانه، نخ دندان و عادت‌های بهداشت دهان و دندان، از آن‌ها نگه‌داری کنيد. همچنین توصیه میشود برای کمک به دوام و درخشش اين روکش‌ها، از خمیردندان‌های حاوی فلوراید غیر ساینده، براي مسواک زدن استفاده کنید.
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که متخصصان ارتودنسی با آن مواجه می‌شوند، اصلاح فرم دندان برای استتار بی‌نظمی دندان است، یا با تراشيدن سطوح برجسته یا اضافه کردن روکش‌های کامپوزيتی یا سرامیکی برای اصلاح دندان‌های نامنظم. این روش‌ها نه‌تنها بسیار بد به نظر می‌رسند، بلکه سلامت طولانی مدت دندان‌ها و لثه‌ها نیز به خطر می‌افتد. به بيان ساده‌تر، اگر دندان‌ها بی‌نظم هستند و تغییر رنگ داده‌اند و یا شکل آن‌ها نامناسب است، بهتر است قبل از قرار دادن روکش، ابتدا دندان‌ها را مرتب کنید.
بريس نامرئی (Invisalign)
اینویزلاین (Invisalign) يا همان بريس نامرئي، یک گزینه محبوب برای ارتودنسي بزرگسالان است که مزیت اصلی آن، محتاطانه‌تر بودن و متحرک آن می‌باشد. افراد بزرگ‌سال معمولاً بهتر از کودکان می‌توانند از اين بريس هاي ارتودنسي استفاده کنند بريس هاي خود را برای 23 ساعت توصیه شده در روز بپوشند. نوجوانان گاهی اوقات فراموش میکنند که بريس هاي ارتودنسي خود را دوباره بر روي دندان‌ها قرار دهند و ازاین‌رو دندان‌ها مرتباً مهار نمی‌شوند. به همین دلیل، سیم‌کشی‌ها برای درمان ارتودنسي کودکان و نوجوانان گزینه بهتری می‌باشند زیرا ثابت هستند.
اینویزلاین بيشتر توجه بزرگسالان را به خود جلب می‌کند زیرا در مقایسه با بریس های فلزی گزینه‌ای محتاطانه‌تر هستند. هنگامي که از آن‌ها استفاده می‌کنید، می‌توانید در محل کار با همکاران خود کار کنید به‌طوری‌که آن‌ها متوجه نشوند که از بريس هاي نازک پلاستیکی استفاده کرده‌اید.
درحالی‌که اين بريس هاي تراز کننده دندان، برای مشکلات پیچیده ارتودنسی مناسب نیستند، اما برای بهبود حالت لبخند بسیار خوب عمل میکنند. اين بريس ها هر دو هفته یکبار بايد عوض شوند زیرا دندان‌ها را به‌آرامی به جای مناسب خود حرکت می‌دهند؛ بنابراین، بیماراني که از بريس نامرئي استفاده میکنند، در مقايسه با چند هفته براي مواردي که کامپوزيت دندان انجام می‌دهند، بعد از چند ماه به نتیجه نهایی دست می‌یابند. اگر مشکل ارتودنسی پیچیده‌تر باشد، پس شاید لازم باشد سیم‌کشی دندان در نظر گرفته شود.
بعضی از پزشکان بيماران خود را به استفاده از بريس های نامرئي و شفاف برای صاف کردن دندان‌هايشان تشويق میکنند و اغلب در مواقعی که دندان‌ها به طور ناقص تراز شده‌اند، دندان‌ها را روکش میکنند تا تراز کمتر از حد ایدئال را جبران کند. همان‌طور که قبلاً توضیح داده شد، این یک روش چندان مطلوبي نيست زیرا روکش احتمال آسيب ديدگي دارد و در نتيجه باعث آسیب طولانی مدت به سلامت دندان و لثه میشود.
سیم‌کشی دندان
برخی از افراد در بزرگ‌سالی آرزو میکنند که اي کاش در زمان کودکی می‌توانستند از سیم‌کشی دندان استفاده میکنند؛ برخی ممکن است به دلیل هزینه بالاي ارتودنسي، عدم دسترسی به متخصص ارتودنسی محلی یا دلایل مختلف دیگر موفق به سیم‌کشی و ارتودنسي دندان خود نشده باشند.
برای برخی از بزرگسالان که می‌خواهند دندان‌های خود را درست کنند، بریس هاي ثابت يا همان سیم‌کشی دندان تنها گزینه ارتودنسی موجود براي آن‌ها است. اين افراد معمولاً یک مورد پیچیده‌تر دارند که برای جابجایی دندان‌ها به‌جای مناسب، به مقاومت بریسهای فلزی نیاز دارد. بزرگ‌سالانی که بريس نامرئي را انتخاب میکنند باید توجه داشته باشند که نتیجه نهایی ممکن است به اندازه استفاده از سیم‌کشی‌ها نباشد زیرا اين رديف کننده ها نمی‌توانند آن “تغيير مکان چشمگيري” را که سیم‌کشی‌هاي ثابت دارند، داشته باشند.
مدت زمان استفاده از سیم‌کشی دندان برای رفع یک مسئله اساسی در زيبايی دندان‌ها ممکن است تا شش ماه طول بکشد و بعد از آن، از ريتينر يا نگه‌دارنده دندان، براي حفظ دندان‌ها در محل مناسب خود استفاده میشود. اگر نگران ظاهر بریس های فلزی هستید، می‌توانید اين گزینه محتاطانه‌تر را در نظر بگیرید.
بریس های لینگوال (زبانی)، در قسمت داخلی دندان‌ها قرار داده می‌شوند، بنابراین کسی نمی‌تواند از رو به رو آن‌ها را ببيند، به خصوص از فاصله دور. بريس هاي زبانی هزینه‌های اضافی را در بر دارند زیرا براکت ها (پایه‌های روی دندان) به صورت جداگانه ساخته می‌شوند تا متناسب با خطوط پشت دندان‌ها باشند و به بررسی‌های بيشتری نیاز دارند.
گزینه دیگری که از نظر هزینه و زیبایی بین بریس های فلزی و لینگوال قرار می‌گیرد، بریس های سرامیکی است. براکت ها و سیم‌های رنگ دنداني که براي بریس های سرامیکی به کار برده میشود، باعث میشود که نسبت به بریس های فلزی سنتی کمتر معلوم باشند.
چه زمانی به سیم‌کشی دندان نیاز است؟
دندان‌های کج یا نامرتب که به مال اکلوژن نیز معروف است، در بسیاری از بزرگسالان مشاهده میشود. این مشکلات فقط یک مشکل زیبایی (ظاهري) نیست. اگر مشکلات نامرتبي و به هم ريختگي دندان‌ها را ناديده بگيريد، باعث میشود که استرس و فشار غیرطبیعی بر روی دندان‌ها و فک‌ها وارد شود و در نتیجه باعث سایش زودرس، لب پريدگي، ترک و بیماری لثه میشود. این فشار درمان نشده همچنین میتواند به صورت درد فک، گوش و گردن و همچنین عقب رفتن لثه، لق شدن دندان و در نهایت از دست دادن دندان ظهور کند. وجود دندان‌های کج و نامرتب میتواند تأثیر منفی بر سلامت لثه‌ها بگذارد. اگر فاصله دندان‌ها از یکدیگر بسیار نزدیک باشد، پلاک و باکتری می‌توانند در بین آن‌ها جمع شود. با گذشت زمان، این باکتری‌ها انباشته شده و می‌توانند وارد خط لثه شده و به جریان خون شما راه پیدا کنند و در نهایت بر سلامت کلی شما تأثیر بگذارند.
هزینه
هزینه هر یک از سه گزینه به مشکل شما بستگی دارد. هیچ یک از اين گزینه‌ها، ارزان نیستند. برخی از آن‌ها به مدت یک رویداد خاص و برخی دیگر تا آخر عمر ادامه خواهند داشت. قبل از انجام هرگونه درمان مهم دندانپزشکی، درباره‌ی هزینه‌های آن تحقيق کنيد.
عواملی که باید هنگام تصمیم‌گیری در نظر بگیرید
در برخی موارد، ماهیت و درجه نامرتب بودن دندان‌ها ممکن است از قبل مشخص کند که کدام روش برای شما بهتر است. اگر نامرتبي دندان‌ها با مشکلات ديگري در دندان یا لثه همراه باشد، پزشک ممکن است ارتودنسي را بر روکش کامپوزيت دندان ترجيح دهد. برخي انواع خاصی از مشکلات حتی ممکن است هم به بریس و هم به روکش دندان احتیاج داشته باشند.
دندان‌پزشک سلامت دهان و دندان، ماهیت و درجه تراز بودن دندان‌ها و همچنین نیازها و ترجیحات شما را ارزیابی می‌کند. سپس یک گزینه درمانی را که مناسب شما باشد پیشنهاد می‌کند. مهم است که هنگام تصمیم‌گیری در مورد اینکه آيا روکش بهترین روش درمانی برای شما است يا بریس یا Invisalign، همه حقایق را بدانيد. بر اي تصميم گيري آگاهانه در مورد چنين درمان‌هایی، هر گونه سؤالی که داريد، از پزشک خود سؤال کنيد. از جمله
- مدت زمان تقریبی درمان
- هزینه برآورد شده‌ی درمان
- تعهد زمانی که باید براي درمان بپذیرید
- درمان‌های موردنیاز در آینده
