بهداشت دهان و دندان کودکان:راهکارهای آموزش عادات صحیح سلامت دندان

پوسیدگی دندان شایع‌ترین بیماری در میان کودکان است و تقریبا نیمی از کودکان پوسیدگی یا سایر انواع بیماری‌های دندان را در سن پنج سالگی تجربه می‌کنند. با این حال، با مراقبت مناسب از دندان‌ها و معاینات منظم دندانپزشکی، تقریبا به طور کامل قابل پیشگیری هستند. اگر چه، وادار کردن کودکان به مسواک زدن صحیح و مداوم و مراجعه به دندانپزشک بدون ترس یا اوقات تلخی می‌تواند چالش برانگیز باشد. با کار کردن با فرزندتان، در صورت امکان عاداتی را برای تمیز کردن دندان‌ها ایجاد کنید و با کمک دندانپزشک مناسب، محیط خانه را به گونه‌ای شکل دهید که بتوانید عادت‌های مربوط به دندان را در دوران کودکی فرزندتان بهبود بخشیده و تا پایان عمر از آن‌ها نفع ببرد. در اینجا می‌توانید برخی از تکنیک‌های مناسب برای بهبود عادات دندانی کودک خود را پیدا کنید

با هم کار کردن

---

دقت داشته باشید که همراهی والدین با کودک در مسیر آموزش‌های بهداشت دهان و دندان ضروری است. بنابراین باید نکات زیر را مد نظر داشته باشید.

یک الگوی هدایت گر مناسب باشید

اگر جمله “آن طور که من می‌گویم انجام بده، نه آن طور که من انجام می‌د‌هم” همیشه به عنوان یک تکنیک پدر و مادرانه کار می‌کند، قطعا در مراقبت از دندان است، این گونه نخواهد بود. زمانی که صحبت از مراقبت از دندان‌ها به میان می‌آید، اگر الگوی خوبی نباشید، دوران بسیار سخت‌تری را خواهید داشت تا فرزندانتان را متقاعد کنید که این کار چه اهمیتی برای آن‌ها دارند. مسواک زدن منظم و مراجعه به دندانپزشک فراتر از این که الگوی مناسبی برای کودکتان شکل می‌دهد، بلکه به این دلیل اهمیت دارد که والدین دارای سلامت دهان و دندان نامناسب به احتمال بیشتری در هنگام به سهیم شدن در غذا، نوشیدنی، و ظروف با کودکشان و یا حتی بوسیدن او، باکتری‌های آسیب زننده دندان را به او انتقال می‌دهند. همچنین اگر هنوز هم به دنبال دلیلی برای ترک سیگار هستید، تحقیقات نشان می‌دهد که دود دست دوم سیگار می‌تواند به پوسیدگی دندان و سایر مشکلات دهان منجر شود که حتی می‌تواند موجب سرطان دهان یا گلو گردد.

خیلی زود یک “خانه دندانی” ایجاد کنید

اصطلاح “خانه دندانی” به محیط خانه‌ای اطلاق می‌شود که در آن مراقبت دندانپزشکی مناسب در اولویت است و توسط کل افراد خانواده رعایت می‌شود و با کمک یک متخصص دنداپزشکی انجام می‌گردد. برای اینکه خانه خود را به “خانه دندانی” تبدیل کنید، هیچوقت دیر نیست، اما هر چه زودتر این کار را انجام دهید، بهتر است. ایجاد یک “خانه دندانی” با اولین مراجعه کودک شروع می‌شود، که در حالت ایده‌آل، همزمان با یک سالگی او می‌باشد. بررسی‌های منظم برای تمام اعضای خانواده یک اقدام استاندارد است، و پس از آن رعایت توصیه‌های مراقبتی دندانپزشک معمول خواهد بود. همه افراد خانه باید عادت‌های خوب دندانپزشکی را پذیرا باشند و آن را تاکید کنند و الگوهای خوبی برای یکدیگر باشد. بهداشت دهان و دندان باید همانند بهداشت بدن به طور منظم و مشتاقانه انجام شود.
اگر یک کودک تنها یک خانه را بشناسد که در آن عادت‌های خوب دهان و دندان در آن انجام می‌شود، آن جا مثل یک محیط بیگانه به نظر می‌رسد. این مسئله را با این مثال مقایسه کنید که اکثر افرادی که در سی سال گذشته متولد شده اند نسبت به برخی از افرادی که قبل از عادی شدن استفاده از کمربندهای ایمنی تربیت شده اند، به این قانون پایبندند.

استفاده از رژیم غذایی سالم

سالم غذا خوردن برای هر بخشی از بدن شما، از جمله دندان‌های شما مناسب است. مصرف بیش از حد غذاهای شیرین و یا چسبنده مانند کوکی، آب نبات، نوشابه و آب میوه یکی از شایع‌ترین علل پوسیدگی دندان‌ها در دوران کودکی است. هنگام تهیه وعده‌های غذایی در خانه یا ناهار مدرسه، غذاهای مفید برای دندان مانند سبزیجات خام و میوه‌ها، محصولات لبنی کم چرب و دارای کلسیم زیاد و آب را در اولویت قرار دهید. در حالی که آب میوه یک نوشیدنی سالم به نظر می‌رسد، با قرار دادن قند فراوان روی دندان‌ها، می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود. سعی کنید به طور خاص، مصرف کلی روزانه آب میوه‌های اسیدی (مانند پرتقال یا گریپ فروت) را محدود کنید و از نوشیدن جرعه جرعه و مداوم یک فنجان آبمیوه یا بطری در طول روز اجتناب کنید.

در سلامت دهان و دندان به کودک نقش فعالی بدهید

کودکان زمانی یک چیز را می‌پذیرند و به انجام آن ادامه می‌دهند، که احساس کنند عضو فعالی از آن فرایند هستند. در حالی که مراقبت‌های دندانپزشکی مناسب در دوران کودکی نیاز به نظارت و راهنمایی دقیق یک فرد بزرگسال دارد، راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید به کودک کنترل عمل بیشتری بدهید. کودک خود را به فروشگاه ببرید و اجازه دهید خودش یک مسواک و خمیر دندان انتخاب کند (از دسته‌های مناسب سن او). تولید کنندگان تمایل دارند شخصیت‌های کارتونی محبوب را بر روی اقلام مراقبت از دندان کودکان قرار دهند.
یک نمودار “مراقبت از دندان” هفتگی تهیه کنید و آن را در مکان مشخصی قرار دهید. از برچسب‌ها یا علامت‌هایی با نشانگرهای رنگی استفاده کنید تا مسواک زدن و یا نخ دندان کشیدن موفق را نشان دهید. اجازه دهید کودک هر موفقیت را علامت بزند، نتایج هفتگی را به دست آورده و به تعیین یک پاداش یا جایزه مناسب کمک کند.
برخی از تولید کنندگان مسواک حتی تایمرهایی به شما ارائه می‌دهند که می‌تواند به کودکان کمک کند تا ببینند چه مدت باید دندان خود را مسواک بزنند.

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن

---

قبل از اینکه بتوانید دندان‌ها را ببینید، شروع به تمیز کردن آن‌ها کنید. حتي اگر تا چند ماه ديگر هم قابل مشاهده نباشند، نوزادان دندان‌هایي در زير سطح لثه دارند، حتي قبل از این که متولد شوند. واقعا هیچ گاه برای شروع عادت تمیز کردن لثه‌ها و دندان‌ها که در نهایت بیرون می‌آیند، (برای کودک و خودتان) زود نیست. شما می‌توانید لثه‌های نوزاد را با یک پارچه نرم خیسانده شده در آب به آرامی تمیز کنید یا از مسواک‌هایی که برای نوزادان طراحی شده اند، استفاده کنید.
اگر به اندازه کافی خوش شانس باشید که صاحب فرزندی شوید که در طول شب می‌خوابد، او را با دادن یک بطری شیر خشک (یا بعدها با دادن آبمیوه) در تخت خواب قرار ندهید (هر چند شیر مادر اشکالی ندارد). همانند کودکان بزرگتر، قرار گرفتن قند و شکر بر روی دندان‌ها و لثه‌ها در طول شب به پوسیدگی منجر می‌شود. بعد از آخرین شیردهی و قبل از خواب هر زمان که ممکن بود، دندان‌ها و لثه‌های نوزاد را تمیز کنید.

یک جدول منظم تهیه کنید

توصیه‌های قدیمی هنوز هم درست هستند ، همه افراد، از جمله کودکان، باید دندان‌های خود را دو بار در روز، صبح و عصر مسواک بزنند. به ویژه برای کودکان، مسواک زدن را به بخشی از برنامه روزانه آن تبدیل کنید ، درست بعد از صبحانه و قبل از اینکه برای مدرسه لباس بپوشند یا بعد از دستشویی رفتن و قبل از قصه گفتن برای خواب. به طوری آن را نهادینه کنید که آن‌ها به شما یادآوری کنند زمان مسواک زدن است.
در حالی که ایده آل است که دندان‌هایتان را قبل از خواب مسواک بزنید، برای کودکان بهتر است که این روند را کمی زودتر انجام دهید، قبل از اینکه خسته و بی حال شوند. با این حال بعد از آخرین غذا یا نوشیدنی (به غیر از آب) مسواک بزنید. به آرامی مسئولیت را بر عهده فرزندتان بگذارید. کودکان در حال رشد می‌خواهند همه چیز را خودشان انجام دهند، و خوب است که برای مراقبت از دندان نیز به آن‌ها استقلال بدهیم. با این حال، کودکان کوچک نیاز به آموزش مناسب، کمک مستقیم و نظارت نزدیک هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن دارند. این امر، هم ایمنی و هم تکنیک مناسب را تضمین می‌کند.
در حدود سن دو سالگی کودکان باید به اندازه دانه برنج از خمیر دندان استفاده کنند و در سه یا چهار سالگی به اندازه نخود خمیر دندان بزنند. یک کودک سه ساله می‌تواند برای شروع مسواک زدن خود آماده باشد، اما فقط تحت نظارت دقیق این کار را انجام دهد. کودکان تا حداقل سن شش سالگی نباید بدون نظارت مسواک بزنند.

تکنیک صحیح مسواک زدن را روی دندان‌های خود و دندان‌های کودکتان اجرا کنید

از یک مسواک دارای برس‌های نرم، و مقدار کمی خمیر دندان استفاده کنید، کمی به مسواک زاویه بدهید و از حرکات ضربه‌ای ملایم رفت و برگشت استفاده کنید. به محض اینکه دو دندان در کنار یکدیگر روییدند، دندان‌های کودک را با دقت نخ دندان بکشید. بر نخ دندان کشیدن نیز همانند مسواک زدن نظارت داشته باشید. نخ دندان‌های مخصوص کودکان ممکن است بر نخ دندان‌های معمول ارجح باشند.

این را به یک سرگرمی تبدیل کنید

مراقبت مناسب از سلامت دهان و دندان کار مهمی است، اما این بدان معنا نیست که شما نمی‌توانید از آن لذت ببرید. از بازی‌ها، آهنگ‌ها، داستان‌ها، و یا هر چیز دیگری که باعث می‌شود زمان مسواک زدن برای کودکان شما مفرح شود، استفاده کنید. هر بار مسواک زدن باید دو دقیقه طول بکشد. از یک ساعت، تایمر، ساعت شنی و یا یکی از برنامه‌های دیجیتال که آهنگ پخش می‌کند یا به مدت 120 ثانیه سرگرمی دیگری را ارائه می‌دهد، استفاده نمایید.
زمانی که فرزندتان مسواک زدن را به یاد می‌آورد و این کار را به طور کامل انجام می‌دهد، همیشه او را ستایش کنید. جایزه‌های ساده مانند برچسب و یا حتی فقط علامت‌های بزرگ روی نمودار هفتگی مسواک زدن داشته باشید. اما آب نبات به او ندهید!

اجازه ندهید نوجوانان از مراقبت صحیح از دندان‌ها سر باز بزنند

ممکن است به نظر نرسد که بالاترین اولویت شما باشد، زیرا به سختی می‌توانید فرزند خود را برای مدرسه از خواب بیدار کنید، اما مراقبت دندانپزشکی مناسب برای نوجوانان حداقل به اندازه کودکان کوچکتر اهمیت دارد. به خاطر داشته باشید (و به آن‌ها یادآوری کنید) که دندان‌های دائمی که جایگزین دندان‌های شیری آن‌ها شده اند، آخرین دندان‌ها هستند. عدم مراقبت صحیح از این دندان‌ها در ابتدای رویش به احتمال زیاد باعث می‌شود که احتمال قوی و سالم باقی ماندن ان‌ها برای دهه‌های آینده کاهش یابد. سن نوجوانان برای اقلام دندانپزشکی “کودکانه” مناسب نیست و ممکن است وسیله‌های بزرگسالان را نیز خیلی خسته کننده یا قدیمی بدانند. جای تعجب نیست که تولید کنندگان این مسئله را متوجه شده اند و محصولات دندانپزشکی مناسب نوجوانان را روانه بازار کرده اند. اجازه دهید محصولاتی را انتخاب کنند که از آن‌ها خوششان می‌آید.

مراجعه به دندانپزشک

مراجعات را از سن پایین شروع کنید. بعضی از والدین ممکن است تصور کنند که کودکان تا زمانی که اکثر دندان‌های شیری شان در نیامده است، نیازی به مراجعه دندانپزشک ندارند. در حقیقت، متخصصان توصیه می‌کنند که کودکان به محض رویش دندان اول و نه دیرتر از یک سالگی، به دندانپزشک مراجعه کنند. پس از آن دیدار اولیه، توصیه استاندارد این است که هر شش ماه یک بار مراجعه داشته باشید. مراجعه زود هنگام به دندانپزشک در زندگی یک کودک، علاوه بر مزایای سلامت دهان و دندان، احتمال ایجاد ترس از رفتن به دندانپزشکی را کاهش خواهد داد. اگر همانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، مراجعات منظم به دندانپزشک از ابتدای زندگی یک کودک عادی شود، احتمال هراس و مقاومت کمتری وجود خواهد داشت. سعی کنید یک دندانپزشک همراه با کودکان انتخاب کنید. هر دندانپزشک مجرب می‌تواند مراقبت لازم را از دندان‌های کودک انجام دهد، اما برخی از دندانپزشکان مهارت ویژه‌ای در زمینه کار با کودکان دارند.
بعضی از آن‌ها به طور خاص دندانپزشکی کودکان را انجام می‌دهند، در حالی که سایر دندانپزشکان خدمات عمومی را در محیطی که کودکان دوست دارند، ارائه می‌دهند. ممکن است هزینه‌هایی داشته باشد که قبل از انتخاب دندانپزشک برای کودک خود تحقیقات کمی انجام دهید- ، چند تماس بگیرید، از دوستان و آشنایان سوال کنید و غیره. “کودک دوستانه” لزوما به معنی وجود اسباب بازی در اتاق انتظار، پوسترهای کارتونی دندان روی دیوارها و دادن جایزه در پایان مراجعه نیست (اگر چه این موارد می‌توانند کمک کنند). به دنبال یک دندانپزشک با تجربه و دارای رفتار مناسب برای برخورد با کودکان و بهره مند از المان‌های متمایز مراقبت از دندان‌ها در دوران کودکی و تعامل کلی با کودکان باشید. اگر احساس می‌کنید که می‌توانید دندانپزشک مناسب‌تری را برای کودک خود پیدا کنید، اصلا تردید نداشته باشید. یک دندانپزشک خوب باید در طول مراحل صبور باشد و رفتار آرامی داشته باشد.
اهمیت غربالگری‌ها و درمان‌های منظم را توضیح دهید. به خصوص وقتی کمی بزرگ‌تر می‌شوند، بعضی از کودکان ممکن است سؤال کنند که چرا باید به دندانپزشک مراجعه کنند، در حالی که دندان‌هایشان درد نمی‌کند. سعی کنید با زبان ساده برایشان توضیح دهید که در معاینه دندانپزشکی و تمیز کردن دندان‌ها چه اتفاقی می‌افتد و چرا مهم است. در صورت امکان از متخصص دندانپزشکی راهنمایی بخواهید ، او ممکن است فیلم‌ها، کتابچه‌ها و اقلامی داشته باشد که کودکان دوست دارند. یک کودک بزرگ‌تر ممکن است سوالاتی در مورد استفاده از فلوراید داشته باشد و ممکن است برای خود شما نیز سوال باشد. بعضی از افراد مخالف استفاده گسترده از فلوراید (به ویژه افزودن آن به منابع آب عمومی) هستند اما متخصصان دندانپزشکی به شدت از استفاده از فلوراید در آب آشامیدنی، خمیر دندان، کاربردهای درون مطبی و بعضی اوقات مکمل‌ها حمایت می‌کنند. تردید نکنید که از دندانپزشک در مورد اهمیت مصرف کافی فلوراید سوال کنید.