دندان عقل چهارمین دندان است که در عقب دهان شما واقع شده است. کشیدن دندان عقل که باعث مشکلاتی در دهان شما شود، روشی معمول و رایج است. دندانهای عقل معمولاً بین سنین ۱۸ و ۲۴ سالگی ظاهر می‌شود، هر چند ممکن است زودتر یا دیرتر از این سن نیز رخ دهد. دندان عقل در واقع آخرین دندان بزرگ آسیاب (مولر) در عقب دهان شماست. در برخی از افراد تمام دندانهای عقل رشد نمی‌کند، اما شما می‌توانید تا ۴ عدد دندان عقل (یکی در هر گوشه‌‌ی دهان) خود داشته باشید.
اگر در دهان فضای کافی وجود نداشته باشد و یا دندانهای دیگر نیز در راه باشند، دندانهای عقل ممکن است به صورت نرمال و طبیعی قادر به رشد نباشند. دندانهای عقلی که به‌طور طبیعی و نرمال ظاهر نمی‌شوند، به عنوان دندانهای “نهفته” شناخته می‌شوند. برای بسیاری از افراد، دندان عقل هیچ مشکلی ایجاد نکرده و لازم نیست که کشیده شود، حتی اگر نهفته باشد. اگر دندان عقل شما نهفته باشد، تمیز کردن دندانهای خود به طور کامل و مراجعه منظم به دندانپزشک از اهمیت برخوردار است.
دلایل کشیدن دندان عقل
چهار وضعیت ناسالم وجود دارد که ممکن است دندانپزشک، کشیدن دندان عقل نهفته را به شما توصیه کند:
- دندانهای سالم ممکن است آسیب ببیند، زیرا دندان عقل نهفته، دندان آسیاب دوم مجاور خود را تحت فشار قرار می‌دهد.
- شلوغی سایر دندان‌ها
- دندان عقل نهفته اغلب دچار پوسیدگی و یا عفونت می‌شود. زیرا دسترسی به آن درهنگام مسواک زدن دشوار است.
- باکتری‌های اطراف دندان عقل نهفته می‌تواند منجر به بیماری لثه شده و وارد جریان خون گردد و تأثیر منفی بر قلب و سایر ارگان‌های بدن بگذارد.
- گاهی اوقات کیست پر از مایع و یا تومور در زیر دندان عقل نهفته تشکیل می‌شود و باعث آسیب به استخوان فک، اعصاب موجود در آن منطقه و دندانهای مجاور می‌گردد.
عوارض مرتبط با دندان عقل نهفته
دندان عقل نهفته گاهی اوقات می‌تواند موجب مشکلاتی از قبیل درد، تورم و یا عفونت گردد. اگر شما مشکلاتی از این قبیل را با دندان عقل خود دارید، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید. کشیدن دندان عقل نهفته با جراحی می‌تواند به جلوگیری از این مشکلات کمک کند.
درمان دندان عقل نهفته
دندان عقل معمولاً بین سنین ۱۸ و ۲۴ ظاهر می‌شود، هر چند ممکن است زودتر یا دیرتر از این سن نیز رخ دهد. دندان عقل در واقع آخرین دندان بزرگ آسیاب (مولر) در عقب دهان شماست. در برخی از افراد تمام دندانهای عقل رشد نمی‌کند، اما شما می‌توانید تا چهار عدد دندان عقل ( یکی در هر گوشه‌‌ی دهان) خود داشته باشید.
اگر در دهان فضای کافی وجود نداشته باشد و یا دندانهای دیگر نیز در راه باشد، دندانهای عقل ممکن است به صورت نرمال قادر به ظهور نباشند. دندانهای عقلی که به طور طبیعی و نرمال ظاهر نمی‌شوند، به عنوان دندانهای نهفته شناخته می‌شوند. برای بسیاری از افراد، دندان عقل هیچ مشکلی ایجاد نکرده و لازم نیست که کشیده شود، حتی اگر نهفته باشد. اگر دندان عقل شما نهفته است، تمیز کردن دندانهای خود به طور کامل و مراجعه منظم به دندانپزشک، از اهمیت برخوردار است.
دندان عقل نهفته گاهی اوقات می‌تواند موجب مشکلاتی از قبیل درد، تورم و یا عفونت گردد. اگر شما مشکلاتی از این قبیل را با دندان عقل خود دارید، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید. کشیدن دندان عقل نهفته با جراحی می‌تواند به جلوگیری از این مشکلات کمک کند. دندانپزشک دندانهای شما را بررسی نموده و به شما خواهد گفت که آیا این کار می‌تواند بهترین گزینه برای شما باشد. دندانپزشک شما ممکن است قادر به کشیدن دندان عقل شما در مطب باشد، در غیر این صورت ممکن است شما را به منظور جراحی در بیمارستان به یک جراح دهان و دندان معرفی نماید.
دندانپزشک پس از معاینه و بررسی دندانهای شما مشخص خواهد کرد که چه درمانی می‌تواند بهترین گزینه برای شما باشد. دندانپزشک شما ممکن است قادر به کشیدن دندان عقل شما باشد و یا ممکن است برای درمان آن نیاز به انجام عمل جراحی داشته باشد.
کشیدن دندان عقل چگونه است؟
بسته به اینکه کشیدن دندانهای شما چقدر دشوار باشد، روش خارج کردن دندان عقل شما ممکن است متفاوت باشد. کشیدن دندان عقل بالا معمولاً آسان‌تر از کشیدن دندان عقل پایین است.
ممکن است دندانپزشک با بی‌حسی موضعی قادر به جراحی و کشیدن دندان عقل شما باشد. در این صورت شما بیدار هستید اما قادر به احساس درد نیستید. همچنین دندانپزشک ممکن است از بی‌حسی موضعی با داوری آرام بخش استفاده کند، یا اینکه شما را تحت بیهوشی عمومی قرار دهد. این بدان معناست که شما در طی جراحی کاملاً بی‌هوش و در خواب هستید.
پس از تاثیر داروی بیهوشی، دندانپزشک یا متخصص جراحی دهان دندان، دندان عقل شما را با ابزارهای دندان‌پزشکی محکم گرفته و سپس با تکان دادن به جلو و عقب و کمی پیچش، دندان عقل شما را شل خواهد کرد. پس از آن دندانپزشک می‌تواند دندان عقل را به طور کامل کشیده و از دهان شما خارج کند.
اگرکشیدن دندان عقل شما دشوارتر باشد، دندانپزشک یا متخصص جراحی دهان ممکن است یک برش را در لثه، نزدیک به دندان عقل ایجاد کند. برای کمک به خروج دندان عقل ممکن است نیاز به حذف یک قطعه کوچک از استخوان باشد. پس از کشیدن دندان عقل، دندانپزشک یا متخصص جراحی دهان محل برش را معمولاً با نخ‌های قابل جذب بخیه خواهدکرد. اکثر دندانهای عقل تنها ظرف چند دقیقه کشیده می‌شوند، اما کشیدن دندانهای عقل سفت‌تر ممکن است در حدود ۲۰ دقیقه طول بکشد.
وضعیت شما پس از کشیدن دندان عقل
وضعیت شما بعد از کشیدن دندان عقل به نوع بیهوشی شما بستگی دارد. اگر بیهوشی عمومی و یا آرام بخش داشته باشید، نیاز به فردی همراه خواهید داشت تا شما را به خانه ببرد. شما باید برای ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول، فردی همراه را در کنار خود داشته باشید و سعی کنید این زمان را به خوبی بگذرانید.
پس از بی‌حسی موضعی، ممکن است ۳ تا ۴ ساعت فک شما بی‌حس باشد. از جویدن با آن قسمت و یا خوردن هرگونه مواد غذایی و یا نوشیدنی‌هایی که بیش از حد گرم هستند، اجتناب کنید. زیرا این کار می‌تواند دهان شما را بسوزاند.
زمانی که احساس آمادگی کردید، می‌توانید به خانه بروید. قبل از آن، دندانپزشک یا متخصص جراحی دهان برخی از نکات ضروری در مورد مراقبت از دندان و لثه را به شما ارائه خواهد داد. ممکن است برای شما مسکن، آنتی بیوتیک و دهان شویه تجویز گردد. همچنین ممکن است یک تاریخ برای یک پیگیری درمان شما تعیین شود، به خصوص اگر کشیدن دندان شما دشوار بوده است.
برای اکثر افراد بخیه‌های جراحی از نوع جذبی بوده و خود به خود ناپدید می‌شوند و افراد بعد از چند روز می‌توانند بر روی آن مسواک بزنند.
دوره نقاهت بعد از کشیدن دندان عقل
پس از کشیدن دندان عقل خود احتمالاً برای یک یا دو روز احساس درد خواهید داشت. در صورتی که کشیدن دندان عقل شما بسیار دشوار باشد، دهان شما ممکن است تا یک هفته یا بیشتر دردناک شود. در صورت نیاز می‌توانید داروهای مسکن بدون نسخه مانند پاراستامول یا ایبوپروفن را مصرف کنید. در طول ۲۴ ساعت اول پس از کشیدن دندان عقل خود، دهانتان را بسیار به آرامی بشوئید. شستشوی شدید می‌تواند انعقاد خون را که به روند التیام شما کمک می‌کند، مختل سازد. بعد از غذا خوردن، برای راندن ذرات غذا از آن قسمت، دهان خود را به آرامی شستشو دهید.
بعد از کشیدن دندان عقل باید دندانهای خود را به‌طور معمول و به بهترین وجه ممکن مسواک کنید. اما برای چند روز اول، مسواک خود را دور از زخم در حال التیام حرکت دهید.
نکاتی درباره خوردن و نوشیدن
برای چند روز اول، تنها غذاهای نرم بخورید. شما می‌توانید به تدریج به رژیم غذایی معمول خود بازگردید، اما برای شروع، سعی کنید با مناطق در حال التیام دهان خود غذا نخورید. بهتر است برای ۲۴ ساعت اول، از مصرف الکل یا نوشیدنی‌های بسیار گرم و یا سرد خودداری کنید.
خونریزی
اگر دچار خونریزی لثه شوید، یک دستمال تمیز و یا قطعه‌ای گاز را در محل خونریزی قرار دهید و برای حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه دندانهای خود را بر روی آن فشار دهید. دهان خود را شستشو ندهید و در حالت نشسته باقی بمانید. اگر خونریزی پس از یک یا دو ساعت متوقف نشود، با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
چه زمانی باید از دندانپزشک کمک گرفت؟
اکثر افراد پس از کشیدن دندان عقل خود با هیچ مشکلی مواجه نمی‌شوند. اما در صورت بروز هر یک از موارد زیر باید با دندانپزشک خود تماس بگیرید:
- خونریزی که پس از اِعمال فشار متوقف نشود و یا بیش از یک یا دو ساعت طول بکشد.
- درد شدیدی که بهتر نشود و یا اینکه بدتر شود.
- تب بالا که ممکن است به معنای عفونت باشد.
- تورمی که پس از حدود سه یا چهار روز شروع به بهبودی نکند.
چه روش‌های جایگزینی برای کشیدن دندان عقل وجود دارد؟
همه دندانهای عقل نیازی به کشیدن ندارند. اگر دندان عقل شما باعث هیچ‌گونه مشکلی نشود، احتمالاً هیچ دلیلی برای کشیدن آن وجود ندارد.
با دقت تمیز کردن دندانهای خود ممکن است به کاهش برخی از علائم دندان عقل نهفته (مانند درد و تورم اطراف لثه) کمک کند. دندانپزشک یا متخصص جراحی دهان در صورت عفونت دندانهای شما ممکن است آنتی بیوتیک تجویز نماید.
اگر دندان عقل شما همچنان باعث مشکلاتی شود، بعید است که بدون کشیدن دندان، این مشکلات برطرف گردد.
