دندان مصنوعی یک ابزار متحرک است که برای جایگزینی دندان‌های از بین رفته و بافت اطراف آنها در دهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در گذشته دندان‌های مصنوعی اغلب به صورت ضعیف در دهان قرار می‌گرفتند. در حقیقت این دندان‌ها بزرگ بوده و استفاده آنها برای بیمار معمولاً دردناک بود. به هر حال، امروزه با استفاده از تکنولوژی‌های جدید تغییرات شگرف در وضعیت ساخت دندان‌های مصنوعی ایجاد شده است. به این ترتیب نوآوری‌های ایجاد شده در حوزه دندانپزشکی به همراه مواد جدید سبک مورد استفاده در ساخت این دندان‌ها نه تنها باعث شده استفاده از دندان‌های مصنوعی برای بیمار ساده شود، بلکه علاوه بر این تا حد امکان سعی شده احساس بیمار در هنگام استفاده از دندان‌های مصنوعی بسیار نزدیک به دندان‌های طبیعی باشد.
امروزه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با از دست دادن تمام یا تعدادی از دندان‌های خود در دهان مواجه می‌شوند. مشکلات ایجاد شده برای فرد در نتیجه این شرایط مطمئناً محدود به مشکلات ظاهری نیستند. در حقیقت از دست دادن دندان‌ها می‌تواند باعث شود غذا خوردن یا حتی صحبت کردن فرد نیز دشوار شود. به این ترتیب عضلات قابلیت ارتجاعی خود را از دست داده و پوست صورت با افتادگی مواجه می‌گردد. همچنین این شرایط می‌تواند باعث شود حتی لبخند زدن ساده نیز برای فرد غیرممکن شود.
متخصصان ما دارای دانش و تجربه فراوان در ساخت انواع مختلف دندان‌های مصنوعی کامل و جزئی هستند. در هنگام مراجعه به مطب تخصصی دندانپزشکی، شما می‌توانید از توصیه‌ها و نکات مناسب در ارتباط با نحوه استفاده و نگهداری از دندان‌های مصنوعی مطلع شوید.
هنگامی که چند دندان خود را از دست می‌دهید یا با مشکلات خاص در این رابطه مواجه می‌شوید، یکی از بهترین روش‌ها برای کمک به ایجاد شرایط عادی و حفظ سلامت دهان و دندان و نیز بازیابی عملکرد عادی دندان‌ها استفاده از دندان‌های مصنوعی است. به این ترتیب همواره بیان می‌شود استفاده از خدمات حرفه‌ای دندانپزشکی برای ساخت دندان‌های مصنوعی مناسب یکی از رایج‌ترین مشکلات افراد در هنگام نیاز به استفاده از این دندان‌ها می‌باشد.
به هر حال باید بدانید امروزه با استفاده از پیشرفت‌های ایجاد شده در تکنولوژی‌ها و مواد مورد استفاده برای ساخت دندان مصنوعی، استفاده کردن از دندان‌های مصنوعی برای بیمار از هر زمان دیگر راحت‌تر شده و اغلب باعث ایجاد ناراحتی برای فرد نمی‌شود. به این ترتیب دندان‌های مصنوعی مدرن امروزی دارای یک ظاهر طبیعی بوده و به خوبی در دهان قرار می‌گیرند. علاوه بر این توجه داشته باشید دندان‌های مصنوعی در این مطب به‌طور خاص با توجه به وضعیت خاص دهان هر بیمار ساخته می‌شوند. به همین خاطر باید بدانید این دندان‌های مصنوعی از نظر ویژگی‌های ساخت کاملاً منحصر به فرد می‌باشند.
انواع دندان‌های مصنوعی
امروزه سه نوع مختلف دندان‌های مصنوعی به شرح زیر وجود دارد.
- دندان‌های مصنوعی کامل برای افرادی استفاده می‌شود که تمام دندان‌های خود را بر روی یک فک یا هر دو فک از دست داده باشند. عادت کردن به استفاده از این دندان‌های مصنوعی به زمان نیاز دارد و این شرایط به فاکتورهای متعدد همچون وضعیت عضلات حفره دهان، بزاق، استخوان و زبان بیمار بستگی دارد.
- دندان‌های مصنوعی متحرک یا جزئی برای اصلاح فاصله ایجاد شده بین دندان‌ها در هنگامی استفاده می‌شود که فقط چند دندان بیمار از بین رفته باشند. این نوع از دندان‌های مصنوعی با استفاده از اتصال‌های فلزی به دندان‌های طبیعی متصل می‌شوند. در واقع دندان‌های مصنوعی جزئی می‌توانند با جلوگیری از جابجایی سایر دندان‌های طبیعی به حفظ هماهنگی دندان‌ها در دهان کمک کنند. امروزه انواع مختلفی از دندان‌های مصنوعی متحرک وجود دارند که برای مثال در این رابطه می‌توان از دندان‌های مصنوعی اکریلیک، قالب‌های فلزی، و والپلاست (valplast) نام برد.
- دندان‌های مصنوعی فوری همان‌طور که از اسم آن مشخص است، در یک جلسه ملاقات با دندان‌پزشک و بلافاصله پس از کشیدن دندان در دهان بیمار قرار می‌گیرند. به این ترتیب اصلاحات مورد نیاز در وضعیت دندان‌های مصنوعی پس از کامل شدن فرآیند بهبود لثه‌ها و بافت دهان انجام خواهد شد.
مواد مورد استفاده برای ساخت دندان مصنوعی
علیرغم اینکه همه دندان‌های مصنوعی متحرک هستند، با این وجود این دندان‌ها دارای طراحی‌های مختلف بوده و ممکن است برای تثبیت آنها در دهان از ساختار دندان‌های طبیعی یا ایمپلنت استفاده شود. امروزه ساختار دندان‌های مصنوعی از مواد مختلف به شرح زیر ساخته می‌شوند:
والپلاست
والپلاست یک ساختار دندان مصنوعی انعطاف‌پذیر مبتنی بر رزین می‌باشد که برای ساخت دندان‌های مصنوعی جزئی و ترمیم‌های یک‌طرفه مناسب است. این نوع رزین یک نوع نایلون مخصوص ترموپلاستیک سازگار با بدن انسان است که دارای شرایط فیزیکی و ظاهری منحصر به فرد می‌باشد. والپلاست این امکان را فراهم می‌کند که ظاهر طبیعی بافت دهان از طریق این دندان مصنوعی قابل مشاهده باشد. این نوع از دندان‌های مصنوعی بسیار مقاوم هستند و به سادگی دچار آسیب نمی‌شوند. به خاطر اینکه مواد مورد استفاده برای ساخت این نوع از دندان‌های مصنوعی انعطاف‌پذیر بوده و به رنگ دندان می‌باشند، معمولاً دو طرف این دندان‌های مصنوعی دارای شکافی است که می‌تواند اطراف دندان‌های مجاور قرار گرفته و به این ترتیب موقعیت دندان مصنوعی را در دهان بیمار تثبیت کند. به این ترتیب دندان‌های مصنوعی والپلاست مطمئن‌تر از دندان‌های مصنوعی اکریلیک هستند. دندان‌های مصنوعی والپلاست دارای قابلیت تنظیم هستند و در صورت نیاز می‌توان دندان‌های مجاور را نیز به ساختار دندان مصنوعی فعلی اضافه کرد.
اکریلیک
این نوع از دندان‌های مصنوعی از پلاستیک مخصوص به رنگ صورتی ساخته شده و شکننده هستند. از مواد اکریلیک برای ساخت دندان‌های مصنوعی کامل و جزئی به‌طور استاندارد استفاده می‌شود. مهم‌ترین مزیت این نوع از دندان‌های مصنوعی (به غیر از هزینه به نسبت پایین آنها) این است که دندان‌های جدید و ساختار مورد نیاز برای نگه داشتن آنها را به راحتی می‌توان به دندان‌های مصنوعی اکریلیک موجود متصل کرد. این نوع از دندان‌های مصنوعی حتی زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند که دندان‌های باقیمانده در دهان دارای پوسیدگی باشند یا فرد به بیماری‌های لثه دچار بوده یا مشکوک به ابتلا به این بیماری‌ها باشد. به این ترتیب در صورتی که در آینده دندان‌های طبیعی دیگر بیمار نیز به هر دلیل کشیده شوند، اضافه کردن دندان‌های مصنوعی جدید به دندان‌های مصنوعی موجود به سرعت امکان‌پذیر است و به این ترتیب وضعیت ظاهری بیمار حفظ می‌شود. با وجودی که این نوع از دندان‌های مصنوعی به عنوان یک روش درمان موقت مورد توجه قرار می‌گیرند، اکثر افراد می‌توانند با مراقبت مناسب این نوع از دندان‌های مصنوعی را برای سال‌های طولانی استفاده نمایند.
استفاده از کرم کبالت یا تیتانیوم در دندان‌های مصنوعی والپلاست یا اکریلیک
این فلزات در حقیقت ساختار نگه‌دارنده دندان مصنوعی هستند که در اکثر مواقع برای سایرین قابل تشخیص نبوده و برای افزایش قدرت دندان‌های مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دو فلز همچنین می‌توانند به صورت بسیار نازک ساخته شده و امکان برقراری اتصال بین یک طرف دهان با طرف دیگر را با ساختار بسیار ظریف فراهم نمایند.
آماده‌سازی دندان‌های مصنوعی و کار گذاشتن آنها
عادت کردن به استفاده دندان‌های مصنوعی معمولاً به چند هفته زمان نیاز دارد. در ابتدا، وضعیت دهان و دندان بیمار با استفاده از قالب‌ها و مدل‌های تهیه شده از آن بررسی می‌شود تا به این ترتیب بتوان از مناسب بودن نحوه قرار گرفتن دندان مصنوعی در دهان مطمئن شد.
در جلسه بعدی ملاقات با دندان‌پزشک، ظاهر و رنگ دندان به‌طور دقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نهایت، دندان‌پزشک به‌طور دقیق شرایط دندان مصنوعی را اصلاح کرده و وضعیت آن را در دهان تنظیم می‌کند. به هر حال توجه داشته باشید اطمینان از ظاهر طبیعی و احساس مناسب بیمار در هنگام استفاده از دندان‌های مصنوعی به زمان نیاز دارد.
پس از استفاده دندان‌های مصنوعی بیمار ممکن است با ناراحتی موقت، افزایش ترشح بزاق دهان، مشکلات بلع و نیز مشکلات صحبت کردن مواجه شود. به هر حال این علائم و ناراحتی‌ها به سرعت با عادت کردن عضلات و بافت‌های دهان به شرایط جدید برطرف خواهد شد.
مراقبت و تمیز کردن دندان‌های مصنوعی
مراقبت و نگهداری از دندان‌های مصنوعی ساده است. به این ترتیب لازم است دندان‌های مصنوعی به صورت روزانه و منظم تمیز شوند. به این منظور می‌بایست از مسواک دارای موهای نرم و آب گرم (نه داغ) استفاده شده و از وارد کردن فشار به دندان‌های مصنوعی خودداری گردد. علاوه بر این افراد می‌توانند از محلول‌های شستشو و ابزارهای مناسب موجود در بازار به این منظور استفاده کنند.
برای شستشوی دندان‌های مصنوعی لازم است این دندان‌ها روی یک ظرف پر شده از آب یا روی یک حوله نرم قرار گیرند. در حقیقت این شرایط می‌تواند احتمال وارد شدن آسیب به دندان‌های مصنوعی را در صورت افتادن تصادفی آنها از دست بیمار کاهش دهد. همچنین لازم است بیمار دندان‌های مصنوعی کامل یا جزئی خود را در طول مدت خواب شبانه از دهان خود خارج کند. به این ترتیب لثه‌ها می‌توانند به خوبی در معرض بزاق دهان قرار گرفته و مورد شستشو قرار گیرند. در حقیقت بزاق دهان نقش بااهمیت در حفظ سلامت دهان و بافت‌های آن دارد. دندان‌های مصنوعی می‌بایست هر سه تا پنج سال جایگزین و تعویض شوند. در حقیقت لثه‌ها و برآمدگی‌های آنها در دهان با گذشت زمان تغییر می‌کنند. این شرایط در حالی است که وضعیت دندان‌های مصنوعی ثابت و بدون تغییر باقی می‌ماند. به همین خاطر استفاده از دندان مصنوعی ثابت در طول چند سال (به خصوص دندان‌های مصنوعی که به نحو مناسب در دهان قرار نمی‌گیرند) در عمل می‌تواند باعث تحلیل رفتن برآمدگی لثه شود.
دندان‌های مصنوعی می‌بایست هر سه تا پنج سال جایگزین و تعویض شوند. در حقیقت لثه‌ها و برآمدگی‌های آنها در دهان با گذشت زمان تغییر می‌کنند. این شرایط در حالی است که وضعیت دندان‌های مصنوعی ثابت و بدون تغییر باقی می‌ماند. به همین خاطر استفاده از دندان‌های مصنوعی ثابت در طول چند سال (به خصوص دندان‌های مصنوعی که به نحو مناسب در دهان قرار نمی‌گیرند) در عمل می‌تواند باعث تحلیل رفتن برآمدگی لثه شود. متاسفانه، بعضی از تغییرات ایجاد شده در بافت دهان و لثه غیر قابل بازگشت هستند و این شرایط باعث می‌شود ساخت دندان‌های مصنوعی در آینده دشوار شود. به همین دلیل لازم است بیمار رابطه خود را با دندان‌پزشک حفظ کند تا به این ترتیب بتواند از ایجاد اصلاحات لازم در وضعیت دندان‌های مصنوعی و حفظ سلامت بافت دهان و لثه در هنگام استفاده از آنها مطمئن شود.
هزینه دندان مصنوعی
دندان‌های مصنوعی می‌توانند از نظر نوع متفاوت باشند. تفاوت در هزینه دندان مصنوعی می‌تواند با زمان مورد نیاز برای ساخت دندان، مواد مورد استفاده برای ساخت، و تجربه دندان‌پزشک ارتباط داشته باشد. به‌طور معمول در صورت استفاده از خدمات یک دندان‌پزشک باتجربه و حرفه‌ای، احتمالاً ساخت دندان مصنوعی به 15 ساعت زمان و پنج تا شش جلسه ملاقات با دندان‌پزشک برای تکمیل فرآیند نیاز دارد. توجه داشته باشید هزینه و قیمت کاشت دندان مصنوعی در برگیرنده هزینه‌های احتمالی مربوط به جراحی یا کشیدن دندان نیست.
روش‌های جایگزین دندان مصنوعی
در صورتی که شما به هر دلیل دندان‌های خود را از دست داده‌اید، می‌توانید به مطب تخصصی دندانپزشکی مراجعه نمایید تا متخصصان ما وضعیت دهان و دندان شما را به‌طور دقیق بررسی کرده و روش‌های درمان مناسب را در این رابطه به شما پیشنهاد دهند. سایر روش‌های درمان قابل استفاده برای جایگزینی دندان‌های از بین رفته عبارت از بریج یا پل دندان و نیز کاشت دندان هستند.
